Ngòi Phát là phụ lưu cấp 1 của sông Hồng chảy ở huyện Bát Xát tỉnh Lào Cai, Việt Nam [note 1].

Ngòi Phát khởi nguồn từ hợp lưu các suối ở thung lũng xã Mường Hum, trong đó dòng dài nhất là suối Pờ Hồ bắt nguồn từ dãy núi cao 22°24′35″B 103°36′50″Đ / 22,40972°B 103,61389°Đ / 22.40972; 103.61389 (suối Pờ Hồ) là ranh giới tỉnh Lào Cai và Lai Châu, chảy hướng bắc-đông bắc.

Từ thung lũng xã Mường Hum 22°31′35″B 103°41′56″Đ / 22,52639°B 103,69889°Đ / 22.52639; 103.69889 (Ngòi Phát) sông có tên là sông Mường Hum, chảy hướng đông bắc.

Sông chảy qua các xã Bản Xèo, Dền Thàng, rồi là ranh giới hai xã Bản Vược và Cốc Mỳ, và đổ vào sông Hồng bên bờ phải 22°37′14″B 103°49′11″Đ / 22,62056°B 103,81972°Đ / 22.62056; 103.81972 (Ngòi Phát).

Cách cửa sông 2 km là mỏ đồng Sin Quyền nằm hai bên sông, là mỏ đồng lớn nhất Việt Nam.

Thủy điện Mường Hum công suất 32 MW đã xây dựng trên sông Mường Hum tại xã Bản Xèo và Dền Thàng, khởi công tháng 05/2008 hoàn thành tháng 3/2011 [7].